Medytacja – czym jest, jak zacząć, rodzaje medytacji, medytacja mindfulness
Medytacja pomaga się zrelaksować i bardziej świadomie spojrzeć na pojawiające się myśli i emocje. Pozytywnie wpływa również na zdrowie fizyczne m.in. zmniejszając ciśnienie krwi i prawdopodobieństwo rozwoju wielu chorób. Na czym polega medytacja? Jakie korzyści przynosi? W jakiej pozycji medytować? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, najważniejszych informacji na temat medytacji.
Co to jest medytacja?
Medytacja to trening umysłu, podczas którego osoba medytująca kontaktuje się z własnymi myślami i emocjami w danym momencie, nie wybiegając w przyszłość lub przeszłość. Pozwala im się pojawiać i odchodzić, obserwując je i w pełni akceptując, co pomaga nabrać dystansu i lepiej nimi zarządzać.
Regularna praktyka medytacji pozwala usprawnić umysł i lepiej wykorzystać jego potencjał, co przekłada się na codzienne życie, w tym na podejmowanie bardziej świadomych decyzji. Pomaga się również odprężyć, wyciszyć i zrelaksować.
Na czym polega praktyka medytacji?
Medytacja polega na wyciszeniu umysłu przy pomocy sprawdzonych narzędzi i technik, które sprawiają, że w świadomy sposób zarządza się swoim umysłem. Podczas praktyki osoba uczy się ze spokojem obserwować przelatujące myśli i uczucia, bez żadnego osądu.
Co ważne, proces medytacji nie polega na wyłączeniu myśli i uczuć, ale na dotarciu do ich zrozumienia, co pozwala zadecydować, co dalej z nimi zrobić.
Dla kogo jest medytacja?
Medytację może praktykować każdy, niezależnie od wieku, płci, wyznawanych poglądów, religii i stanu zdrowia.
Rodzaje medytacji
Rodzaje medytacji klasyfikuje się na różne sposoby. Jednak najczęściej naukowcy dzielą medytację w zależności od sposobu i miejsca, na którym skupia się uwagę. Według tego podejścia trening umysłu dzieli się na trzy rodzaje:
- skupiona uwaga,
- przestrzenna uwaga,
- bezwysiłkowa obecność.
Skupiona uwaga
To rodzaj medytacji, który skupia uwagę na jednym obiekcie podczas sesji. Może nim być np. oddech, mantra czy wybrana część ciała. Wraz z czasem praktyki, zdolność utrzymania skupienia na wybranym obiekcie ulega wydłużeniu, a momenty rozproszenia stają się krótsze.
Skupiona uwaga to rodzaj medytacji szczególnie polecany dla osób początkujących.
Przestrzenna uwaga
W przypadku praktykowania medytacji przestrzennej uwagi, osoba nie skupia się na żadnym obiekcie, tylko jest otwarta na każdy aspekt doświadczenia, bez oceniania. Oznacza to, że myśli, emocje, doznania z ciała, dźwięki czy zapachy, są rozpoznawane i postrzegane takimi, jakimi są.
Ten rodzaj medytacji jest luźniejszy, dlatego stosuje się go zazwyczaj po nauczeniu się, jak skupiać uwagę na jednym obiekcie.
Bezwysiłkowa obecność
To rodzaj najbardziej duchowej postaci medytacji, która nie jest skupiona na niczym konkretnym, tylko na samej uwadze. Często temu doświadczeniu towarzyszy cisza, pustka, ciągłość i osadzenie w sobie.
Bezwysiłkową obecność można osiągnąć poprzez przejście przez poprzednie rodzaje medytacji. To właśnie za ich pomocą trenuje się umysł, aby móc jak najczęściej doświadczać wewnętrznej ciszy i odkrywać głębszą świadomość.
Techniki medytacji
Istnieje wiele technik medytacji, a każda z nich ma swoje zalety. Niektóre techniki mogą działać lepiej niż inne, dlatego warto wypróbować je wszystkie i wybrać najlepszą dla siebie, dostosowaną do własnych preferencji i potrzeb.
Wśród najpopularniejszych technik medytacyjnych wymieniana jest:
- medytacja uważności (medytacja Mindfulness),
- medytacja z wizualizacją,
- medytacja miłującej dobroci,
- medytacja transcendentalna,
- medytacja w ruchu,
- medytacja prowadzona.
Dla początkujących poleca się medytację uważności i medytację transcendentalną, polegającą na powtarzaniu mantry.
Medytacja uważności – medytacja mindfulness
To rodzaj najbardziej znanej techniki medytacyjnej, która powoduje głęboką relaksację organizmu. Stosuje się ją m.in. w celu pełniejszego doświadczania życia, uspokojenia umysłu oraz akceptowania myśli i emocji takimi, jakimi są, co pomaga w inny sposób odnieść się do wszelkich zdarzeń.
Aby praktykować medytację mindfulness, wystarczy znaleźć ciche miejsce, mieć na sobie wygodne ubrania, które nie będą uciskać i usiąść w wygodnej pozycji z wyprostowanym kręgosłupem lub położyć się z nogami i rękami szeroko odwiedzionymi od ciała, skierowanymi wnętrzem ku górze. Następnie należy zamknąć oczy i skupić się na powolonym wdechu przez nos i wydechu przez usta, powtarzając tę czynność do momentu, aż wszystkie myśli i emocje odpłyną.
Co daje medytacja − dlaczego warto?
Medytacja wykazuje korzystny wpływ na kondycję psychiczną i fizyczną, m.in. zmniejszając stres i niepokój, regulując zaburzenia lękowe, łagodząc stany depresyjne i zwiększając poczucie wewnętrznej harmonii. Ponadto umożliwia utrzymywanie czujności umysłu i wyostrza intuicję.
Zmniejsza również prawdopodobieństwo rozwoju wielu chorób, takich jak choroby układu sercowo-naczyniowego, choroba Alzheimera, astma czy nieswoiste zapalenia jelit. Co więcej, obniża ciśnienie tętnicze krwi, zwiększa odporność na ból i poprawia samopoczucie.
Do innych korzyści medytacji należy:
- poprawa jakości snu,
- zwiększenie koncentracji,
- redukcja stanów zapalnych,
- kształtowanie samodyscypliny,
- oczyszczenie umysłu,
- łagodzenie bólu głowy,
- podniesienie poziomu energii,
- zwiększona kreatywność,
- zmniejszenie złości i napięcia.
Jednak warto wiedzieć, że medytacja przynosi długotrwałe efekty tylko wtedy, kiedy jest praktykowana regularnie, najlepiej każdego dnia.
Medytacja dla początkujących – jak zacząć?
Dla osób początkujących nauka medytacji może wydawać się trudna, ale korzystając z odpowiednich technik można dojść do wprawy. Istotne jest również znalezienie motywacji i czasu, co pozwala na regularną, codzienną praktykę.
Znajdź motywację
Motywacja jest kluczem do regularnej praktyki, dlatego warto zapisać na kartce wszystkie powody, dla których chcesz to robić. Być może będzie to redukcja stresu, poprawa jakości snu lub lepsze zrozumienie siebie.
Powodów do rozpoczęcia praktyki medytacyjnej może być naprawdę wiele, a ich zapisanie na kartce pomaga w lepszym zapamiętaniu celu i zwiększeniu koncentracji na działaniu podczas sesji.
Zadbaj o odpowiednie warunki
Możesz medytować w wielu miejscach, ale na początku najlepiej robić to w zaciszu własnego domu. W związku z tym warto zadbać o swój komfort i wygospodarowanie miejsca, w którym nikt nie będzie Ci przeszkadzał.
Jeśli chcesz, możesz również przygotować miejsce do medytacji na stałe, ozdabiając je w taki sposób, który będzie nastrajał do wyciszenia. Możesz również zapalić świecę lub kadzidełko, co pomoże zwiększyć relaksację ciała.
Wpisz medytację w swój plan dnia
Jeśli zależy Ci na długotrwałych efektach, to warto znaleźć stałą porę dnia na medytację, np. rano zaraz po wstaniu z łóżka lub wieczorem tuż przed położeniem się spać. Przy dużej liczbie obowiązków, możesz wpisać medytację w swój grafik, tak jak ważne spotkania czy inne rzeczy do zrobienia.
Poranna medytacja pozwoli Ci dobrze rozpocząć dzień, a wieczorna wyciszy i korzystnie wpłynie na jakość snu.
Zacznij od małych kroków
Wiele osób nie wie jak zacząć medytować, dlatego z pomocą przychodzą medytacje prowadzone, w których ktoś inny prowadzi sesję i mówi Ci, co masz w danym momencie robić.
Zwykle są to proste komunikaty, np. zamknij oczy, zrób wdech nosem, wstrzymaj oddech i wypuść.
Pamiętaj, że umysł w trakcie medytacji jest znudzony, szczególnie na początku praktyki i często ucieka myślami, co jest zupełnie normalne. Dlatego nie denerwuj się na siebie, tylko wróć do skupienia się na oddechu albo do liczenia.
Nie musisz również od razu poświęcać na praktykowanie medytacji godziny. Na początek wystarczy tylko kilka minut, które pozwolą Ci się pomału wdrożyć i nabrać pewności podczas sesji. Z czasem, medytacja stanie się rutyną.
Medytacja – podsumowanie
Medytacja to połączenie się ze swoim umysłem i uważne obserwowanie przepływających myśli oraz emocji, bez żadnego ich osądzania. Praktykę wykonuje się z zamkniętymi oczami, siedząc lub leżąc i skupiając się na swoim wdechu i wydechu.
Dzięki regularnej medytacji następuje poprawa zdrowia fizycznego i psychicznego, w tym redukcja stresu, poprawa koncentracji, obniżenie ciśnienia tętniczego i zmniejszenie ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Jednak należy pamiętać, że efekty medytacji pojawiają się podczas regularnej praktyki, która jest wykonywana każdego dnia.
Dietetyczka, konsultantka ajurwedy i pasjonatka holistycznego podejścia do zdrowia. Absolwenta Shakti School – 300 godzinnego szkolenia łączącego ajurwedę z medycyną funkcjonalną, psychologią i neurobiologią. Wspiera kobiety w każdym wieku w powrocie do wewnętrznej równowagi na poziomie ciała i umysłu, dzięki czemu odzyskują zdrowie i dobre samopoczucie.