Panchakarma – wszystko, co musisz wiedzieć
Panchakarma to jedna z najbardziej znanych kuracji oczyszczających w ajurwedzie. Pomaga w detoksykacji nagromadzonych toksyn oraz odzyskaniu naturalnej równowagi w ciele i umyśle. Dzięki panchakarmie udaje się odzyskać energię, a także wzmocnić i zregenerować organizm.
Sprawdź, czym jest panchakarma i na czym dokładnie polega.
Co to jest panchakarma?
Panchakarma to jeden z elementów medycyny ajurwedyjskiej, który polega na dogłębnym oczyszczaniu organizmu na poziomie fizycznym, psychicznym i duchowym, za pomocą różnych terapii. W ich przebiegu, w kompleksowy sposób udaje się usunąć nagromadzone m.in. niewłaściwym odżywianiem i stylem życia toksyny, które kumulują się w przewodzie pokarmowym.
Dzięki panchakarmie zostaje przywrócona naturalna równowaga organizmu oraz jego zdolności do samoleczenia i utrzymania zdrowia. Ponadto poprawia się trawienie i wchłanianie substancji odżywczych, co przekłada się na ogólne wzmocnienie organizmu.
Do czego służy panchakarma?
Panchakarma służy do dogłębnej detoksykacji ciała, dzięki której następuje znaczna poprawa stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. Zabiegi oczyszczania, które stosowane są podczas całego procesu wspomagają poprawę witalności, wzmacniają układ odpornościowy i poprawiają odżywienie wszystkich tkanek.
Historia panchakarmy
Ajurweda, czyli tradycyjna medycyna indyjska, powstała w starożytnych Indiach na początku XII wieku p.n.e. W dosłownym tłumaczeniu to wiedza o życiu, która traktuje człowieka holistycznie, biorąc pod uwagę zarówno jego ciało, jak i umysł. Jej podstawą jest profilaktyka, czyli zapobieganie chorobom i utrzymywanie zdrowia. Natomiast w przypadku wystąpienia choroby, ajurweda szuka dokładnej przyczyny i skupia się na jej usuwaniu.
Medycyna ajurwedyjska uważa, że cały wszechświat zbudowany jest z 5 elementów (żywiołów), takich jak:
- ziemia,
- woda,
- ogień,
- powietrze,
- eter.
Żywioły te łączą się ze sobą w różnych kombinacjach tworząc trzy dosze – Vata, Pitta i Kapha.
Według ajurwedy, każdy człowiek podczas narodzin otrzymuje swój unikalny zestaw dosz (prakriti), a każda z dosz wpływa na to, jacy jesteśmy. Jednak podczas życia różne czynniki i wydarzenia wpływają na dosze, prowadząc do zaburzenia równowagi między nimi (vikriti), co niekorzystnie oddziałuje na trawienie (agni) i powoduje powstanie toksyn (ama) w układzie pokarmowym.
Nagromadzone toksyny przyczyniają się do rozwoju wielu dysfunkcji, m.in. spowalniają metabolizm i osłabiają odporność, przekładając się na powstanie różnego rodzaju chorób. Aby przywrócić zdrowie i naturalną równowagę organizmu, powstała panchakarma, czyli najbardziej efektywna metoda oczyszczania i przywracania zdrowia w ajurwedzie.
Dla kogo jest panchakarma?
Panchakarma to program oczyszczający stworzony z myślą o wszystkich osobach, które pragną w naturalny sposób przywrócić równowagę fizyczną i emocjonalną organizmu, a także poczuć się lepiej.
Kompleksowe oczyszczanie sprawdza się również w przypadku uzależnienia od słodyczy, problemów z trawieniem i stosowania wielu diet, które nie przynoszą żadnych efektów. Ponadto pomaga odzyskać życiową energię u osób przewlekle zmęczonych i ociężałych fizycznie.
Kiedy jeszcze warto skorzystać z panchakarmy?
Panchakarma pomaga zapobiegać i łagodzić wiele dolegliwości, takich jak m.in.:
- alergie,
- artretyzm,
- cukrzyca,
- depresja,
- migrena,
- nadciśnienie tętnicze,
- nadwaga,
- otyłość,
- problemy z trawieniem,
- zaburzenia hormonalne,
- zaburzenia emocjonalne,
- zaparcia,
- wzdęcia.
Przeciwwskazania do przeprowadzenia panchakarmy
Panchakarma może być przeprowadzona u większości osób. Jednak istnieją pewne etapy życia, które uniemożliwiają jej wykonanie. Jest to przede wszystkim okres ciąży i karmienia piersią, znaczne osłabienie organizmu spowodowane ciężką chorobą oraz aktywne, ciężkie choroby, takie jak np. nowotwór.
Jak wygląda panchakarma?
Panchakarma to specjalistyczny program oczyszczania, który powinien być przeprowadzony pod okiem lekarzy ajurwedyjskich i innych specjalistów z zakresu ajurwedy. Zwykle odbywa się w ośrodkach, które są odpowiednio przystosowane do przeprowadzania zabiegów i masaży.
Oczyszczanie ajurwedyjskie składa się z 3 etapów:
- przygotowanie,
- terapie oczyszczające,
- regeneracja.
W zależności od potrzeb, dodatkowo dobierane są terapie uzupełniające, takie jak terapia punktów marma, shirodhara czy terapie vasti.
Przygotowanie do panchakarmy
Etap pierwszy polega na przygotowaniu organizmu do właściwych terapii panchakarmy, co oznacza m.in. zadbanie o przestrzeń, która pomoże skupić się wyłącznie na sobie. W związku z tym, podczas panchakarmy należy wziąć wolne od pracy i obowiązków domowych.
Przygotowanie obejmuje również wewnętrzne i zewnętrzne natłuszczanie ciała, poprzez przyjmowanie masła klarowanego na czczo i masaż ciepłym olejem. Dodatkowo stosuje się rozgrzewanie organizmu za pomocą sauny lub gorących kąpieli (w warunkach domowych), zioła wspomagające oczyszczanie i lekką dietę opierającą się na przepisach ajurwedyjskich.
Pięć terapii oczyszczających ciało
Po etapie przygotowania przechodzi się do terapii właściwych, które polegają na dogłębnym oczyszczeniu organizmu. Jest to:
- oczyszczanie płuc (Vamana) – polega na terapeutycznych wymiotach, które stosowane są w celu detoksykacji żołądka i płuc. Vamana służy głównie do balansowania doszy kapha i vata;
- oczyszczanie wątroby (Virechana) – polega na terapeutycznych biegunkach (od kilku do nawet kilkunastu wypróżnień dziennie), które wywołuje się ziołami i przerywa w określony sposób. Virechana to głównie terapia balansująca doszę pitta;
- nawilżanie jelit (Basti) – polega na podawaniu wlewów olejowych przez krótką rurkę do odbytu, która powoduje wypróżnienie z ostatniego odcinka jelita. Jest to również przygotowanie do następnej terapii, czyli oczyszczania jelit;
- oczyszczanie jelit (Basti) – po wlewach olejowych stosuje się wlewy ziołowe, które podawane są przez dłuższą rurkę i pomagają usuwać nagromadzone i zalegające masy w jelitach. Basti służy do balansowania doszy vata;
- oczyszczanie zatok (Nasya) – polega na zaaplikowaniu substancji leczniczych (np. oleju) do nosa, co ma na celu oczyszczenie zatok i głowy, a także odblokowanie kanałów energetycznych. Nasya stosowana jest do balansowania doszy kapha i vata.
Regeneracja ciała
Ostatnim etapem panchakarmy jest wzmocnienie i regeneracja ciała za pomocą ziół, diety i prowadzenia właściwego trybu życia. W zależności od stanu zdrowia trwa to zwykle od jednego do nawet kilku miesięcy.
Specjalista po zakończeniu terapii oczyszczających układa indywidualnie dopasowane zalecenia pomagające utrwalić efekty panchakarmy i żyć w zdrowiu. To rodzaj pracy domowej, którą kontynuuje się w domu.
Panchakarma – oczyszczanie organizmu w 21 dni
Panchakarma trwa zazwyczaj 21 dni, które dzielą się na trzy etapy po 7 dni. Jest to optymalna ilość czasu ze względu na specjalną strukturę zabiegów i terapii.
Pierwsze 7 dni to trzymanie zaleceń dietetycznych i przyjmowanie ziół, których zadaniem jest właściwe przygotowanie organizmu do oczyszczania. Kolejny tydzień to intensywne oczyszczanie za pomocą pięciu terapii. Ostatnie 7 dni to okres wzmocnienia i regeneracji, czyli czas powolnego wyjścia z całego procesu i otrzymania dokładnych zaleceń do kontynuacji w domu.
Jednak zdarza się, że niektóre ośrodki zajmujące się oczyszczaniem ajurwedyjskim skracają panchakarmę do 9-11 dni. W takiej sytuacji zwykle okres przygotowania i regeneracji przeprowadza się samodzielnie w domu.
Panchakarma – podsumowanie
Panchakarma to kompleksowy sposób oczyszczania organizmu, który pomaga ciału pozbyć się toksyn i odzyskać wewnętrzną równowagę. Składa się z trzech etapów, takich jak przygotowanie, terapie oczyszczające i regeneracja, a każdy z nich jest niezbędny do uzyskania jak najlepszych rezultatów.
Oczyszczanie ajurwedyjskie zwane panchakarmą powinno trwać 21 dni, co wynika ze specjalnie ułożonych struktur i zabiegów terapii. Oczywiście można zdecydować się na krótszy czas trwania całego procesu, jednak w takim przypadku zaleca się przeprowadzić etap przygotowania i wyjścia z panchakarmy w zaciszu swojego domu.
Dietetyczka, konsultantka ajurwedy i pasjonatka holistycznego podejścia do zdrowia. Absolwenta Shakti School – 300 godzinnego szkolenia łączącego ajurwedę z medycyną funkcjonalną, psychologią i neurobiologią. Wspiera kobiety w każdym wieku w powrocie do wewnętrznej równowagi na poziomie ciała i umysłu, dzięki czemu odzyskują zdrowie i dobre samopoczucie.